Het prachtige gezichtsbedrog van Katinka

De verleiding is groot om een serie clichés van stal te halen om de Egmondse kunstenares Katinka Krijgsman te omschrijven: veelzijdig, alleskunner, duizendpoot, multitalent... Maar daarmee zou je haar enorm tekortdoen. Want clichés zal je in haar werk nou juist niet tegenkomen. Zelfs als je bij een eerste oogopslag iets overbekends denkt te zien, heeft ze er een onverwachte twist in gebracht. Zoals de ogenschijnlijk oer-Hollandse afbeeldingen in Delfts blauw die bij nadere beschouwing een spannende, soms zelfs licht-erotische invalshoek hebben gekregen.

‍
OPTISCHE ILLUSIE

‍
Op het moment van dit gesprek is ze volop bezig met het maken van een XL-kunstbord met een sierrand in de sfeer van Wedgwood, waarop in het midden een pastagerecht is te zien waar je zo al dente in wilt bijten. “Deze is nog in de maak”, zegt Katinka. “Een hele klus. Iedere bloem in het design heb ik eerst in werkelijkheid van alle kanten gefotografeerd, om het zo realistisch mogelijk te kunnen weergeven. Dan maak ik eerst de totale compositie. Inclusief het pastagerecht, dat mijn man Henny overigens verzorgde. Pas als ik dat helemaal voor elkaar heb, ga ik aan de slag. Eigenlijk is het gebaseerd op een eeuwenoude toepassing, de trompe-l’oeil: een muurschilderwerk dat zo gedetailleerd is dat het echt en driedimensionaal lijkt. Een optische illusie.”

‍STRAATJE LEGGEN
Detail en finesse zijn essentieel. De exacte tinten geven diepte, de pastaslierten hebben een smakelijke olijfolieglans, de subtiele schaduwen zijn levensecht. De rand van het bord is prachtig versierd met bladgoud. Katinka: “Ja, er gaat enorm veel priegelwerk in zitten. Ik ben zes, zeven uur per dag of meer aan zo’n werk bezig, en dat dan dagen en dagen lang. Daar heb ik niet altijd zin in, maar het hoort erbij. Het is kunst die soms al jaren in mijn hoofd zit en er eindelijk uitkomt. Maar tegelijk is het ook zuiver ambachtelijk werk. Als ik het idee eenmaal compleet heb, is de rest uitwerking. Ik vergelijk het weleens met een straatje leggen. Als je eenmaal hebt uitgezet hoe het moet worden, is het een kwestie van stug doorwerken, beetje bij beetje. En ik leer nog elke dag.”

‍
THEATERVORMGEVER

‍
Katinka’s kunstzinnige en creatieve geest hebben door de jaren heen heel wat verschillende uitingsvormen gekend. Aanvankelijk was ze afgestudeerd theatervormgever; denk aan decors en kostuums ontwerpen. Daarnaast ontwikkelde ze zich tot beroepsfotograaf. Ook met de nadruk op theaterproducties, zoals voor haar zus Bianca Krijgsman (Plien & Bianca), Joep Onderdelinden, Van Houts & De Ket, Tjitske Reidinga en Diederik van Vleuten. Ook andere commerciële opdrachtgevers wisten haar te vinden, waarmee tevens de vraag naar vormgeving van drukwerk groeide. Geen punt voor de visuele artiest Katinka Krijgsman, die zich het vak van digitale vormgeving eigen maakte. De schoorsteen moest tenslotte ook roken.

‍

ZEE, VROUWEN EN VISSEN
In haar vrije werk kwam de superrealistische schilderkunst steeds vaker naar boven. Centrale thema’s: de zee, vrouwen en vissen. Daarvoor kon ze dicht bij huis blijven, want al die elementen liggen op minder dan een steenworp afstand. “We wonen aan de ingang van Egmond aan Zee, of ‘Derp’ zoals we hier zeggen. Ik kwam hier als kind al bij opa en oma Hopman en Henny is hier geboren en getogen. De zee zit zo’n beetje in m’n bloed en is een voortdurende bron van inspiratie. Dat verbind ik dan aan het beeld van vrouwen en natuurlijk de oorspronkelijke bron van bestaan in dit dorp: de visserij.”

‍MAKREEL VAN WOL
Beelden van glanzende vissen, haringhappende zeenimfen en schuimende golven zijn in het werk van Katinka nooit ver weg. In welke toepassing dan ook: olieverf, textiel, potlood, keramiek... ze beheerst al die verschillende technieken tot in de puntjes. “Ja, dat heeft er altijd in gezeten. Een enorme nieuwsgierigheid, die ik nog altijd heb.” Ze toont een wandstuk van een reusachtige makreel die ze maakte van eindeloos veel draadjes wol. Alle draadjes zelf gesponnen en apart geverfd met behulp van verschillende natuurlijke kleurstoffen. “Voor dit gedeelte heb ik wol geverfd met een oplossing van uien”, wijst ze op het achterdeel van de makreel. “Van tevoren geen idee hoe dat uit zou pakken. Dan zit er maar één ding op: uitproberen.”

‍DOORWERKEN

‍
Als je zo minutieus te werk gaat, moet je veel geduld hebben en gestaag door kunnen werken. Katinka: “Dat is waar. Maar ik zei al: ik hou van doorwerken. Uren maken. Het mooie is ook dat je dan in een bepaalde vibe komt. Als ik urenlang met m’n handen bezig ben, krijg ik tegelijk weer ruimte in m’n hoofd voor nieuwe ideeën. En zo gaat dat dan steeds maar door. Ik heb constant invallen en inspiratie, gewoon terwijl ik in de weer ben.”

‍EXPOSITIES
Exposeren doet ze ook met regelmaat. In de regio is ze inmiddels een vaste waarde tijdens de Kunst10daagse van Bergen. Ook dit jaar hing café d’Alderliefste vol met haar nieuwste werken, tegenwoordig met name de grote sierborden gebaseerd op Delfts blauw aardewerk. “Ja, dat is echt een hit. Mensen komen zelfs vanuit het buitenland om de nieuwe collectie te zien. En liefst het eerste weekend, want de week erop is het meeste al verkocht of gereserveerd. Het leuke is bovendien dat het idee voor deze borden en de afgeleide Delfts blauwe tegeltjes ook in d’Alderliefste is ontstaan. Uitbater Monique had er allemaal zulke oorspronkelijke bordjes hangen, zoals je dat vroeger ook al veel zag. Het leek me leuk om dat principe te gebruiken als startpunt en er dan iets heel anders mee te doen. Zo is die lijn van extreem realistische schalen en borden in de wereld gekomen. En nu – ik kan er haast niet tegenop werken. Ik verkoop ook niet meer tussendoor, tenzij het iets in opdracht is. Alle borden gaan naar de expositie in d’Alderliefste en dat is dan een prachtig gezicht.

WIE: Katinka Krijgsman
WAT: Beeldend kunstenaar, ontwerper
WAAR: Egmond aan den Hoef
ONLINE: Op Katinka’s website, katinka.nl, is veel van haar werk te zien, evenals een overzicht van de plekken waar ze exposeert. Oer-Hollandse kunst met een internationale allure.

TEGELTJES
De populaire afbeeldingen op de schalen en borden krijgen inmiddels ook andere toepassingen. Katinka laat authentiek aardewerken tegeltjes maken met daarop reproducties van de haringetende, zwemmende en vissende vrouwen. Ook die zijn in serie en afzonderlijk verkrijgbaar. “Die tafereeltjes zijn sowieso al geliefd. Dus die kan je dan ouderwets als siertegels aan de wand hangen; klassiek en toch eigentijds. Ook wel fijn dat die schilderijen reproduceerbaar zijn. Zo kunnen ze verder de wereld in terwijl ik nieuw werk maak.