Elske Doets met haar voeten in de klei

Elske Doets, zakenvrouw van het jaar 2017, lacht als ze de pipowagen ziet die Geert Klaver voor haar kantoor in Heerhugowaard geparkeerd heeft. ‘Emigreren uit de stad’ prijkt er op de zijkant van de wagen. Elske pakt haar telefoon om een foto te maken van het geheel. “Ik maak even een plaatje voor mijn man”, zegt ze. Gekleed in een rood jurkje, is haar uitstraling als dame met klasse, in het echt nog mooier dan de meeste foto’s doen vermoeden. Wat opvalt, in de voorafgaande research naar Elske, die al sinds 2001 zeer succesvol is met haar bedrijf Jan Doets Amerika en Canada reizen, is dat ze vaak rood draagt. Komt dit doordat het bedrijfslogo rood is of omdat ze goed geaard is? Na wat googelen komt er naar voren dat mensen die rood dragen ook goed kunnen onderhandelen. Kijk, daar is Elske het bewijs van.

WAAR KOMT JOUW TOMELOZE DRIVE VANDAAN?

Van jongs af aan ben ik aan het werk in het bedrijf van mijn vader. Enkele jaren nadat hij ziek werd, heb ik in één keer 100% van de aandelen overgenomen. Op dat moment was ik 28, had rechten gestudeerd en nog geen enkele managementopleiding gedaan. Nog steeds niet trouwens. Eigenlijk was ik veel te jong, maar ik heb vooral veel gekeken en geleerd in de praktijk. Daarbij kan ik zeggen dat ik veel intrinsieke motivatie heb en alles heel intuïtief doe. Mijn stijl van leidinggeven is vrij, ik geef mijn mensen mogelijkheden om te groeien. Daarin ben ik faciliterend, maar hoe ze het doen maakt mij niet uit. Dat doet iedereen op z’n eigen manier. Of ze het nu achteruitlopend of op hun kop doen, dat boeit me niet zo veel.

JE WOONT EN WERKT IN NOORD-HOLLAND, BÉN JE OOK EEN ECHTE NOORD-HOLLANDER?

Dat zeker. Ik woon met mijn man en twee kinderen in Bergen en vind dat een fantastische plek. Kijk alleen maar naar het licht, dat lijkt op één of andere manier in Bergen iets feller dan in de rest van de wereld. Daarom is het ook een kunstenaarsdorp. Daarbij heb je er alles: duinen, heide en weilanden. Alle elementen die je wilt hebben zijn er. Er wonen ontzettend veel verschillende types. Mensen op blote voeten en de ‘over de top types’. Daarnaast heb ik echte Noord-Hollandse nuchterheid en kan wel zeggen dat ik niet vies ben van voeten in de klei. Niet lullen maar poetsen. Mark Rutte noemde mij dubbel Dutch, oftewel écht super nuchter.

WAAR KOMT DIE NUCHTERHEID VANDAAN?

Dat is typisch Noord-Hollands, maar het ligt natuurlijk ook aan je opvoeding. ‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’. Boven het Noordzeekanaal zijn bijvoorbeeld heel veel fantastische bedrijven, maar toch was ik de eerste zakenvrouw van het jaar uit Noord-Holland. Daarbij zijn de mensen hier ook goed geaard denk ik, maar ze houden bijvoorbeeld niet van vergaderen of naar voren treden. Tenminste, dat is de ervaring bij mij in het bedrijf.

IS DAT DE REDEN WAAROM JE NIET VERGADERT?

Ik merkte inderdaad dat de mensen die bij mij werken, inmiddels 50 man, daar heel gestrest van werden. Ze sloegen helemaal dicht. Ik dacht: dit werkt niet, dus de zaal en de stoelen gingen weg. We starten iedere dag staand, naast elkaar, in een grote kring. Dat is bijna een religieuze ervaring. Ik wil dat iedereen gelijkwaardig is. Er komt dan een bepaalde energie vrij. Daarmee kunnen we elkaar motiveren.

BEN JE RELIGIEUS?

Nee, dat ben ik niet, maar ik geloof wel in de kracht van mensen bij elkaar. Dat je elkaar in de ogen kunt kijken doet al heel veel. Kijk, het is hier geen speeltuin, er moet wel geld verdiend worden. Maar als ik zie dat er iemand niet zo lekker gaat, dan kan ik daar meteen actie op ondernemen.

WAT MAAKT JOUW BEDRIJF ZO ONDERSCHEIDEND?

Bij ons draait alles om de beleving. Wij bieden reizen aan die mensen niet kunnen boeken via Airbnb of Booking.com. Ik ben net terug uit New York en heb daar 15 hotels bekeken. Dat hoef ik natuurlijk niet te doen, maar ik wil daar een gevoel bij hebben. Alleen dan kun je iets aanbieden waar ik achter sta en waar de beleving klopt met het beeld.

DUS JE MANAGET VERWACHTINGEN? IK KOM NET TERUG UIT ZUIDAFRIKA EN WE ZATEN DAAR IN EEN PRACHTIG HOTEL, MAAR ACHTER ONS WAS HET WERKHUISJE VAN DE KLUSJESMAN DIE OM 6 UUR BEGON TE BOREN. HET KLINKT MISSCHIEN STOM, MAAR DAT WAS NIET ZO PRETTIG.

Nee, dat snap ik. Dat is dus niet het niveau wat wij aanbieden. Elske pakt haar glossy magazine. Kijk naar dit meer in de Canadese Rockies bijvoorbeeld, dit is de droom van Canada. Als je dit iconische lichtblauwe meer wilt zien, dan is de enige optie (vanwege de vele toeristen) om 7 uur in de ochtend. Dan is het natuurlijk donker en zie je niets van de mooie blauwe kleur. Wij, bij Doets Reizen, hebben er voor gekozen om 80% van alle cabins die aan het meer liggen te blocken. Daarmee nemen wij een enorm risico. Maar onze klanten kunnen wél 24 uur of langer bij het meer verblijven, waardoor ze de juiste ervaring beleven. Je kan bijvoorbeeld gaan kanoën en wandelen. Hierdoor is de beleving nóg spectaculairder dan de foto.

HOE ZIE JIJ DE ONTWIKKELINGEN QUA REIZEN NAAR AMERIKA?

Je ziet dat er veel verstedelijking is. Net als in Europa. De topcentra zijn heel druk geworden en om meer ruimte te krijgen bouwen ze nu zelfs steden in steden. Ik heb net in New York een nieuw project gezien, Hudson Yards. Ontzettend gaaf. Maar hier in Nederland, zoals in Amsterdam bijvoorbeeld, hebben we heel veel geschiedenis, waardoor we niet kunnen zeggen; weg ermee. Hier in Nederland zijn we meer gelaagd.

THINK BIG, ACT LOCAL?

Amsterdam is een museum op zich, waar we misschien voor moeten beslissen dat het hele centrum autovrij wordt.

JA? ZOU JE DAT WILLEN?

Jazeker, ik zou daar wel keuzes in maken.

LIGT ER NOG EEN MOOIE MINISTERPOST VOOR JE IN HET VERSCHIET?

Haha, hoezo?

ZOU JE DE POLITIEK IN WILLEN?

Weet ik niet, maar ik ben wel gescout en dat gaat heel langzaam. Ik zou het leuk vinden om de eerste vrouwelijke minister-president te zijn.

OH TOCH WEL!

Ja, ik wil wel gelijk all the way. Als ik iets doe, dan doe ik het goed.

WAT GAAT ER DAN GEBEUREN?

Ik zou de marktwerking in de zorg onmiddellijk terugdraaien en ik zou aan de slag gaan met het onderwijs. Toen ik zakenvrouw van het jaar werd ben ik een Academy gestart voor jonge zakenvrouwen en ik hoor dat ze soms bij ons meer leren in één week, dan 6 jaar op het VWO. En ik heb niet eens didactische vaardigheden. Er wordt onvoldoende in onderwijs geïnvesteerd en ik zou alle hokjes afschaffen. Kinderen worden vanaf hun vijfde al in hokjes geplaatst. Terwijl doeners en denkers elkaar juist moeten beïnvloeden.

IK HEB OOK VERNOMEN DAT JE DE EERSTE VROUWELIJKE COACH VAN EEN EREDIVISIECLUB WILT WORDEN?

Dat klopt ja. Hier heb ik wel stappen in genomen. Mijn club is AZ, maar daar staan ze er niet zo voor open. Maar toen kwam ik Ronald de Boer tegen, ook een nuchtere Noord-Hollander. Ik vertelde hem over mijn ambitie en vroeg of ik met hem mee kon lopen. Hij reageerde meteen enthousiast, dus ik heb laatst een dag stagegelopen bij Ajax met Ronald de Boer. Dat was echt heel leuk om te doen. Ik dacht dat ze zouden zeggen; jij hebt er helemaal geen verstand van, maar toen ik vertelde over mijn motivatie en de parallel trok met het runnen van een bedrijf en het ontwikkelen van talent, werden ze super enthousiast. We voelden elkaar goed aan en meer diversiteit in het mannenvoetbal zou goed zijn.

BEN JE FEMINISTISCH?

Wat denk jij?

JA, IK DENK HET WEL.

Nou, het valt wel mee hoor, maar er zit een verschil tussen haal- en brengfeministen. De ‘halers’ zijn de ‘opzij-types’, die zijn mega allergisch voor mij. Ik ben een brengfeminist, ik probeer een verschil te maken, vrouwen écht te helpen en omhoog te trekken. Die andere dames springen allemaal in de slachtofferrol en praten zelfs met een poezenstemmetje, maar willen vooral hun eigen positie beschermen. En ho maar als iemand het verschil gaat maken! In de Academy hoor ik vaak dat vrouwen denken dat ze geen CEO kunnen worden als ze ook kinderen willen krijgen. Natuurlijk kan dat, maar je moet wél keuzes maken. Ik heb drie prioriteiten in mijn leven, mijn gezin, mijn bedrijf en mijn lijf. Voor mij dus geen avonden naar het theater of de bioscoop, omdat ik de keuze maak om te doen wat ik belangrijk vind.

NU VERGEET IK DE LAATSTE VRAAG BIJNA, HOE IS HET MET JOUW BOERENVERSTAND?

Vind je dat ik de weg kwijt ben?

Nee, dat zeker niet.