Column Jan Cees Lont: Roze bril

‘A PENNY FOR THE PLANT, A POUND FOR THE SOIL’‍

Op het gemengde bedrijf van mijn opa was het destijds een nagenoeg ‘gesloten kringloop’. De dieren kregen producten van zijn land, de producten van het land groeiden op ruige (met stro) dierlijke mest van het bedrijf. Oké, dat handje kunstmest werd toen ook al gegeven. Met de kennis van nu kunnen we het nog beter, dus gebruiken we alle goeds van vroeger en de plant en bodemkunde van nu. Tuinieren is dus NIET grondbewerken, zaaien en oogsten, maar WEL je grond leren kennen en indien nodig verbeteren en verrijken! (Voor wie een echt goede start wil maken, raad ik het sowieso aan een grondmonster van de tuin te laten nemen.) Pas daarna volgen de stappen waar iedere enthousiasteling mee begint!

HERFST:

• Kleine plantenresten zonder ziektes kunnen verdeeld op de tuin blijven liggen.
• Grotere en die waar ziektes in zitten, kun je goed composteren; voer aardappelloof liever allemaal af naar de stort, de aardappelziekte was rampzalig dit jaar.
• Laat de groenbemester nog lekker groeien.
• Oogst op tijd zodat het gewas niet ‘slijt’ (achteruitgaat).
• Als het nat is: laat de tuin met rust.

WINTER:
• Evalueer waar het ’t afgelopen seizoen misging met jouw grond: wateroverlast, voedingstoestand, structuur...
• Bemest met je zelfgemaakte compost, stalmest of gft-compost.

Let er wel goed op wat je het nieuwe seizoen wilt telen; niet elk gewas houdt van voedselrijke bemesting.
• Bewerk grond, klei, zavel en zand (grondsoorten van ons deel van het land).
• Maak een teeltplan en houd daarbij rekening met vruchtwisseling.

Op de website van Groei & Bloei (groei.nl) vind je heel veel relevante info. Verder zijn er online veel antwoorden te vinden, en je mag mij natuurlijk ook altijd raadplegen.

RIJKDOM 2024

Voor het overall geluksgevoel vergeten we even het rampzalig natte voorjaar en kijken naar het mooie vervolg! Zo verbaasde m’n klas van de Julianaschool zich over de zoetheid van rauwe doperwten, de miniworteltjes, het zonlicht door een dungesneden plakje rode biet en de waterschorpioen die met een emmer slootwater naar boven kwam. Ze kraakten hun hersenen over het aantal planten per vierkante meter bij 50x50 cm plantafstand! Zo’n 25 enthousiaste stuiterballen van 9 en 10 jaar met een kort spanningsboogje weten nu een beetje beter hoe ‘de hazen lopen’ in tuin Avendorp – figuurlijk én letterlijk! Ergens in oktober komen ze hun zelfgekweekte pompoentjes ophalen voor Halloween. Nu, begin oktober oogst ik nog aardappel, sla, andijvie, prei, diverse koolsoorten, sperziebonen, knolvenkel, peen, rode biet, spinazie, Nieuw-Zeelandse spinazie, pompoenen, diverse keukenkruiden, de laatste courgettes en aubergines. Tomaten hadden daar ook nog bij kunnen zitten, maar helaas... allemaal ziek geworden! Tegen eind oktober sluit ik af met aardpeer (topinamboer), zoete aardappel en crosne. De boerenkool waar ‘de nachtvorst overheen MOET’ zit dan al in de vriezer, want ik zie nu al dat de onderste bladeren geel worden. Je weet: zoet worden doet boerenkool alleen op de tuin en niet in de vriezer! Bij (nacht)vorst zet hij zetmeel om in suiker; dat is zijn natuurlijke ‘antivries’. Maar ik weet zeker: ook zonder antivries is hij heerlijk dit jaar, want we hebben ’m al geprobeerd!

NOOIT TE OUD OM TE LEREN

Verstandige mensen leren van hun fouten, nog verstandigere mensen leren van de fouten van een ander! Dat houd ik mijzelf voor als ik zometeen weer start met het maken van de tuinplannen 2025. Gaandeweg dat seizoen laat ik je weten of het is gelukt!

Enthousiaste tuingroeten,

Jan Cees Lont teelt op een natuurvriendelijke manier (eetbare) bloemen, kruiden, groenten en aardappels. In elke editie van Buitengewoon schrijft Jan Cees een column die recht doet aan het seizoen op de Tuin Avendorp.

Heb je vragen, ideeën, op- of aanmerkingen? Mail die naar janceeslont@gmail.com