'IJzer doet precies wat ik wil'

Als we aankomen in Schoorl zit Ron Moret op het bankje voor zijn werkplaats. Zijn blauwe bus uit 1977 staat ervoor geparkeerd met op een stapeltje Perzische tapijten zijn hond Capo, die lekker ligt te doezelen. Ron groet iedereen die voorbijkomt. Of het nu de mannen in de passerende vrachtwagen zijn die uit hun cabine hangen om hem iets te vragen, of de buurvrouw die hem haar zelfgemaakte appelsap wil laten proeven. Ik neem plaats naast hem op het bankje met mijn laptop op schoot. Ron is een grote man, gebruind door de zon met verschillende tatoeages. Hij knijpt met zijn ogen naar het felle licht en vertelt dat hij net zijn bril is verloren in het hoge gras, waar hij met het team van Buitengewoon was voor het maken van de foto’s bij dit verhaal. Als ik vraag of het altijd zo levendig is op dit op het eerste gezicht rustige weggetje langs het kanaal, beaamt hij dit. Hij vertelt dat hij soms expres op de fiets gaat en dan achterom naar binnen sneakt. Want als hij – zoals vandaag – met zijn bus gaat, weet iedereen dat hij er is. “Als ik door wil werken, doe ik de deur van de werkplaats dicht. Anders word ik steeds gestoord.” Al geeft hij toe dat hij het vaak ook wel gezellig vindt om met Jan en alleman een praatje te maken.

OVERAL HANGT KUNST

Hoewel de passie voor kunst altijd al in hem zat – als kind ging hij al graag naar het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum Amsterdam – heeft hij eerst de landbouwschool gedaan. Na een aantal jaar op zee is hij les gaan geven. In zijn vrije tijd was hij altijd met kunst bezig. “Ik verzamel sinds mijn achttiende schilderijen. Van sommige schilders heb ik wel 25 werken.” Hij vertelt dat zijn huis helemaal vol hangt met kunstwerken: van de slaapkamer en de gang tot aan de plafonds aan toe. “Ik ben een enorme verzamelaar. Van elk kunstwerk weet ik precies waar ik het heb gekocht. Mijn huis staat inmiddels op springen. En dat terwijl ik een lege ruimte met alleen een bank en een mooi doek het allermooist vind.” Hoewel het huis dus voller dan vol hangt, zit er geen enkel werk van hemzelf tussen. “Ik wil mijn eigen werk thuis niet zien. Dat vind ik een vorm van narcisme.”

‘ZO BLIJFT HET IN DE FAMILIE’

De liefde voor kunst heeft hij van geen vreemde. “Mijn grootvader was kunstschilder; hij maakte landschappen. Het was een heel saaie schilder, maar hij kon er zijn brood mee verdienen. Ik speur nu internet af naar zijn werk en koop alles wat ik tegenkom. Zo blijft het in de familie.” Waar zijn grootvader vooral in opdracht schilderde om er geld mee te verdienen, vindt Ron dat de passie van kunst is dat je het ook zou maken als je niets zou verkopen. “Ik ben 24 uur per dag met kunst bezig.” Na van alles te hebben geprobeerd, “hout en klei”, is hij bij ijzer blijven hangen. “Ik geloof dat het materiaal jou vindt. IJzer doet precies wat ik wil.” Hij legt uit dat hij met ijzer zijn eigen handtekening kan zetten. “Alles wat ik maak, doe ik in een opwelling. Ik zet een gevoel om in een vorm en denk nooit aan commercie.” Ron maakt vooral vissen, die heel glooiend en gestroomlijnd zijn. Zijn werk verkoopt hij aan particulieren en bedrijven. “Ik maak vrij werk, maar werk ook in opdracht voor klanten. De uiteindelijke objecten. zijn vaak heel groot. Zo heb ik ooit een zes meter lange haai gemaakt. Mijn klanten wonen niet klein”, zegt hij lachend. Hoewel hij het liefst vrij werk maakt, ziet hij ook de voordelen van in opdracht werken. “Het brengt je vaak op een idee waar je zelf niet opgekomen zou zijn. Het daagt je uit.” Dan komt er opeens een auto aanrijden met de ramen open en de muziek hard aan. De vrouw parkeert de auto schuin voor de werkplaats en stapt over in een auto die er al geparkeerd staat. “Je maakt hier van alles mee”, zegt Ron lachend. ‘

‍

TIJD IS MIJN GROOTSTE VIJAND’

Hoewel we vol in de zon begonnen met het interview trekt het opeens helemaal dicht. De indian summer lijkt vrij plots voorbij, maar Ron lijkt het niet te deren. Hij vertelt vrolijk verder. Voordat hij aan een werk in opdracht begint, bekijkt hij altijd eerst de locatie, legt hij uit. “Het is belangrijk om de ruimte te zien waar het komt te hangen.” Dan gaat hij schetsen en maakt hij een schaalmodel. Hoewel alles in overleg gaat, vindt hij het belangrijk dat hij ook vrij wordt gelaten. “Als mensen mij vragen om iets totaal anders te maken dan ik normaal doe, zeg ik nee. Gelukkig ben ik in de positie dat ik ook werk kan weigeren. Vroeger ging ik tot ’s avonds laat door, maar nu stop ik einde middag en ga ik de volgende dag weer verder. Vaak ben ik weken met een werk bezig, maar in mijn hoofd ook alweer met de volgende stukken. Tijd is mijn grootste vijand. Wanneer het af is? Als ik helemaal tevreden ben en er een tijd naar kan kijken zonder te denken: dit had ik anders kunnen doen. Kunstenaars die klaar zijn als de klant tevreden is, vind ik te vluchtig. Te makkelijk. Eerst moet ik tevreden zijn en dan de klant.”Voor de naastgelegen horeca is wat rumoer: er is een busje aangehouden door twee politieagenten die de bestuurder om zijn papieren vragen. “Ik zei toch dat het hier nooit saai is”, zegt Ron lachend.

MOND-TOT-MONDRECLAME

Ron verkoopt zijn werk vooral dankzij mond-tot-mondreclame, al weten mensen hem ook te vinden via zijn website. “Dat hele verkopen moet je loslaten. Ik ben liever met mijn kunst bezig. Als je mooi werk maakt, komt de verkoop vanzelf.” Hij legt uit dat hij er een hekel aan heeft als er aan kunst een prijskaartje hangt. “Dan wordt het handelswaar. Het moet een zoektocht zijn en als je het ziet, moet je denken: dit is het!” Een van zijn meest opvallende werken is een mobiel van twee haaien en een duiker. “Ik heb het gemaakt en tijdelijk uitgeleend aan een hotel in Finland. Ik ben mee geweest om het acht meter hoog op te hangen. Inmiddels zijn de duiker en vissen van elkaar gescheiden. De haaien hebben daarna nog in het vroegere restaurant van Herman den Blijker Las Palmas gehangen. Zijn grootste wens? Een levensgroot object maken voor Marina Bay Sands in Singapore. Dit gebouw lijkt een gigantische ‘schip’ en is niet over het hoofd te zien in Singapore.

VERKOPEN VOELT ALS EEN GOEDKEURING

“Wat het beste gevoel is? Als het werk hangt en ik ben helemaal tevreden. Er zijn kunstenaars die moeite hebben om afstand van een werk te doen. Ik niet. Verkopen voelt voor mij als een goedkeuring, een beloning.” Nu wordt het tijd om de hond te belonen, die al die tijd geen kik heeft gegeven en alleen maar lekker heeft liggen slapen in de bus. En natuurlijk aan het werk te gaan.

‍