Stolpenstaaltjes deel 1: De stolpboerderij

Alles aan de stolpboerderij had een functie. Mensen dachten praktisch. Boerenverstand! Steeds meer van deze parels worden verbouwd tot woonhuis. In de zee van ruimte, de bijgebouwen en op het erf kunnen alle dromen worden waargemaakt. Hoe doen nieuwe eigenaren dit? En hoe behouden zij de stoere sfeer?

Dat gaan we onderzoeken in deze rubriek. Elke editie zoomen we in op een specifiek onderdeel van de stolpboerderij. Waarvoor diende het vroeger en welke vorm en functie heeft het nu? We nemen u mee langs het sekreet, het vierkant, de dars, gierkelder, stal, hooiklamp, boet, staart... Een ontdekkingsreis vol historische weetjes, schoonheid en creativiteit.

Eerste thuiswerkers

We trappen af met een introductie van de stolpboerderij als geheel. Een mini-introductie natuurlijk, want we kunnen hier boeken vol over schrijven. De stolpboerderij maakte wonen en werken onder één reusachtig dak mogelijk. De boerenfamilie zelf kwam er wel bekaaid vanaf: die woonde alleen in de voorkamer. Koken deden ze in de stal, op de korte regel. Bedsteden zaten zowel in de voorkamer als in de stal, dicht bij het kapitaal en lekker warm. Zat een luchtje aan, maar het was wel duurzaam.

Hooi tot aan de nok

Het hele gebouw rust op het vierkant, een balkenconstructie in het hart van de boerderij. Hierin sloeg de boer zijn hooi op, tot de nok aan toe. Langs de ene zijde van het vierkant lag de dars, met wagens en landbouwwerktuigen. Langs de andere zijkant de stal met koeien. Een vloeroppervlakte van 16 bij 19 was normaal. Toen broodnodig. Maar wat doen we nu met al deze ruimte? En met die enorme hoogte? Een doorsnee woning past er wel zes keer in.

Stap voor stap renoveren

Het is meteen de eerste instinker voor nieuwe eigenaren die een stolp willen omtoveren tot fijne woning. Indelen is lastig en ruimten worden snel te groot. Daarom wordt vaak eerst alleen een deel van de voorkant gerenoveerd. Dat biedt nog altijd ruimte zat, is goed te isoleren en het beperkt de verbouwkosten. De rest hoeft niet warm gestookt te worden, maar kan wel voor van alles worden gebruikt. Opknappen komt later wel. De eerste stap vindt u in de volgende Buitengewoon NH!

‍